Slaap is een belangrijk onderdeel van ons leven. Gemiddeld slapen wij zo’n 30% van ons hele leven. Slapen is erg belangrijk voor onze gezondheid, omdat het ons helpt om uit te rusten en te ontspannen.
Levensfasen
De hoeveelheid slaap die een mens nodig heeft, varieert in elke levensfase. Baby’s slapen bijvoorbeeld veel meer dan volwassenen, die gemiddeld 7 tot 9 uur slaap per nacht nodig hebben. Oudere volwassenen hebben vaak minder slaap nodig omdat ze overdag minder actief zijn.
Een bijzondere groep in deze levensfase zijn tieners. Hun lichaamsklokken zijn anders dan die van volwassenen en kinderen. Deze klok zorgt ervoor dat tieners zich later moe voelen en daardoor later in slaap vallen. Dit is de reden waarom tieners vaak moeite hebben met vroeg opstaan. Tieners hebben 8 tot 10 uur slaap nodig om goed te kunnen functioneren.
Mannen en vrouwen
Vrouwen slapen over het algemeen gemiddeld langer dan mannen. Dit komt vooral door hormonale schommelingen zoals de menstruatiecyclus, zwangerschap en menopauze. Deze schommelingen betekenen dat vrouwen meer tijd nodig hebben om van de ene op de andere dag volledig te herstellen.
Middagdutjes
Middagdutjes, ook wel powernaps genoemd, zijn goed voor de gezondheid. Hier zijn een aantal redenen waarom:
- Verbeterde alertheid en concentratie
- Stressvermindering
- Verbetert het geheugen en leervermogen
- Herstel van fysieke prestaties
- Verbetering van de gemoedstoestand
- Ondersteuning van het hart
- Compensatie voor slaaptekort
- Stimulatie van creativiteit
- Verlaging van vermoeidheid later op de dag
Een kort middagdutje van 10 tot 30 minuten is vaak het meest effectief. Als je langer slaapt kan dit ervoor zorgen dat je je juist suf en slaperig gaat voelen, dit noem je slaapinertie.
Sporten
De beste tijd om te sporten is tussen 17.00 en 20.00 uur. Rond 21.00 uur begint je lichaam het slaaphormoon melatonine aan te maken. Dit hormoon helpt je om slaperig te worden. De aanmaak van melatonine stopt meestal rond 07.30 uur in de ochtend.
Ochtend- of avondmens?
Of je een ochtendmens of avondmens bent, is voor een groot deel erfelijk bepaald. Dit betekent dat je biologische klok bepaalt of je liever vroeg of laat op de dag actief bent.
De pijnappelklier en melatonine
De pijnappelklier in je hersenen maakt melatonine aan als het donker is. Dit hormoon zorgt ervoor dat je lichaam zich klaarmaakt voor de slaap.
Veranderingen in de hersenen tijdens de slaap
Tijdens de slaap krimpt je brein tijdelijk met ongeveer 60%. Dit helpt om afvalstoffen op te ruimen en het brein weer klaar te maken voor de volgende dag.
Gevolgen van slechte slaap
Slechte slaap kan leiden tot verschillende problemen, zoals verminderde concentratie, een slechtere stemming, meer stress, een zwakker immuunsysteem, en een hoger risico op ziekten zoals diabetes en hartproblemen. Goede slaap is dus van groot belang voor zowel je lichamelijke als mentale gezondheid.
Mijn eigen slaapritme
Bij mijzelf is mijn slaapritme over het algemeen doordeweeks vrij stabiel en goed. Ik ga vaak rond 21.00 naar bed en slaap rond 21.30. Doordat mijn wekker zo vroeg staat (om 6.00) is het belangrijk dat ik ook op tijd slaap. Ik heb ook echt mijn slaap nodig. Op een dag dat ik minder dan 7,5 uur slaap heb merk ik dit goed aan mijn humeur en concentratie.
